ทำความรู้จักกับตุ๊กตาประจำชาติ ของญี่ปุ่น ดารุมะ (Daruma) ตุ๊กตาแห่งความหวัง

“ตุ๊กตาดารุมะ (Daruma)” ถือว่าเป็นตุ๊กตาประจำชาติ ประเทศญี่ปุ่น และเป็นเครื่องรางยอดนิยมของคนญี่ปุ่นเลยก็ว่าได้ มีลักษณะกลม ลำตัวสีแดง มีดวงตากลมโตเพียงข้างเดียว ซึ่งลักษณะอ้วนกลมคล้ายคลึงกับตุ๊กตาล้มลุก ไม่มีแขน และขา มีจุดเด่นคือไม่มีลูกตาสีดำ! มีคิ้ว กับหนวดเคราดกที่ต่างซ่อนความหมายไว้อยู่บนใบหน้ามากมาย

ส่วนมากตุ๊กตาดารุมะจะมีสีแดง แต่ก็มีสีอื่นด้วยอย่างเช่น สีม่วง (หมายถึงชีวิตที่ยืนยาว), สีเขียว (หมายถึงสุขภาพ), สีเหลือง(หมายถึงชื่อเสียง), สีทอง(หมายถึงเงินทอง) หรือสีขาว (หมายถึงตัวแทนแห่งการศึกษา เล่าเรียน) และสีอื่นๆอีกมากมาย ขึ้นอยู่กับสถานที่ผลิตประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรมท้องถิ่น และที่บริเวณคางของตุ๊กตาดารุมะจะมีการเขียนคำอวยพรเอาไว้ ซึ่งส่วนใหญ่มักจะเป็นความหมายด้านบวกเช่นโชคดี สุขภาพดี สอบผ่าน ชัยชนะ ตุ๊กตาดารุมะเป็นเหมือนตัวแทนแห่งความโชคดี และสุขสงบ อีกทั้งสีแดงยังเป็นสีที่คนญี่ปุ่นเชื่อว่า สามารถขับไล่ภูตผีปีศาจ และโรคร้ายต่างๆได้ ซึ่งคนญี่ปุ่นนิยมให้ตุ๊กตาดารุมะเป็นของขวัญแก่เด็กๆ เพราะเชื่อว่าจะทำให้เด็กๆ แข็งแรง และปลอดภัยจากเคราะห์ร้าย
นอกจากนี้ ที่ตุ๊กตาดารุมะมีลักษณะคล้ายตุ๊กตาล้มลุก เพราะสื่อถึงความหมายอีกอย่างหนึ่งให้คนได้คิดกันก็คือ “ไม่ว่าจะล้มกี่ครั้ง ก็สามารถลุกกลับขึ้นมาได้เสมอ” ซึ่งตรงกับสำนวนญี่ปุ่นว่า “ล้มเจ็ดครั้ง ลุกแปดหน”

ที่ตุ๊กตาดารุมะไม่มีลูกตาดำก็เพราะเจ้าของต้องเป็นผู้แต้มเองเพื่อเอาไว้ขอพรให้เป็นจริง
โดยวิธีการขอพรคือ จะต้องใช้หมึกดำวาดตาข้างขวาก่อนเพียง 1 ข้าง แล้วตั้งใจอธิษฐานถึงถึงสิ่งที่หวังอยากจะให้เป็นจริง และเมื่อวันที่พรสมปรารถนา ให้เราวาดลูกตาข้างซ้ายเติมเข้าไป จากนั้นก็จะนำตุ๊กตาดารุมะที่มีดวงตาครบสมบูรณ์วางไว้บนที่สูง ซึ่งคนญี่ปุ่นจะนิยมไว้บนหิ้งบูชา และหันหน้าตุ๊กตาดารุมะไปทางทิศใต้ เมื่อครบหนึ่งปี ตุ๊กตาดารุมะจะหมดวาระหน้าที่ ถึงเวลาที่ควรนำไปทิ้งไม่ว่าพรจะสมปรารถนาหรือไม่ โดยวิธีการทิ้งคือส่งคืนให้กับศาลเจ้า หรือทางที่ดีให้นำไปเผาในเทศกาลที่จัดขึ้นโดยเฉพาะ ไม่ควรทิ้งลงถังขยะเพราะตุ๊กตาดารุมะเปรียบเสมือนของสูงของคนญี่ปุ่น สำหรับใครที่ไม่สะดวกเดินทางนำตุ๊กตาดารุมะไปทำลายด้วยตนเอง ศาลเจ้าญี่ปุ่นก็มีบริการรับฝากไปรษณีย์ให้บริการ

วัดต้นกำเนิดของตุ๊กตาดารุมะ คือ วัดโชรินซัง ดารุมะจิ (Shorinzan Darumaji) แห่งเมืองทาคาซาคิ (takasaki) ถูกสร้างขึ้นในปีค.ศ.1697 และในวันที่ 6 และ 7 มกราคมของทุกปี จะมีการจัดงานเทศกาล โชรินซัน นานาคุซะ ไทไซ ดารุมะอิชิ (Shorinzan Nakakusa Taisai Daruma Ishi) เป็นงานเทศกาลที่ผู้คนจำนวนมากแวะมาซื้อตุ๊กตาดารุมะตัวใหม่เพื่ออธิษฐานขอพรในปีใหม่ ส่วนตัวเก่าที่หมดวาระหน้าที่แล้วจะถูกนำกลับมาวางไว้ที่วัดแห่งนี้

ขอขอบคุณข้อมูลและรูปภาพจาก องค์การส่งเสริมการท่องเที่ยวแห่งประเทศญี่ปุ่น  (JNTO)